Нэг ингэжээ. За яахав өнгөрсөн гэхдээ. Оскар болдог жамаараа болоод өнгөрөв өө. Kings Speech магадгүй сайн кану. Би өөрөө ч үзсэн сайн бүтээл болсон нь дамжиггүй. Бүтээсэн австраличууд нь Кино наадмуудын "Гадаад хэл дээрх номинацид" өрсөлдүүлэхгүй гэж Английн кану академийн нэрийн өмнөөс оруулж. Тэгснээрээ найруулагч болон оны кино мино гэх олон төрөлд өрсөлдөх боломжтой болж байгаа юм. Оскарын гадаад (англиас бусад) хэл дээрх киног татан хамруулдаг бүсэд нь Австралчууд багтдаг учир тэгсэн хэрэг л дээ. За за үүний нарийн учрыг сайн мэдэхгүй учир ингээд орхичие төвөг. Зөвхөн бусад буюу англиас өөр хэл дээрх гэсэн хувь тэнцүүлэх санаа агуулдаг номинацийн шагналыг баараггүй авах нь ойлгомжтой санагдаж, улмаар ганц номинацын уг шагнал хангалтгүй санагдсан хэрэг л дээ. Аргагүй бүтээлийнхээ хувьд ч "гадаад хэл дээрх" гэх ганц төрлийн номинацийн, ер нь Америкаас, Англиас бусад орны кино бүтээлийг товчхон авч хэлэлцдэг уг шагнал нь жижигдсэн хэрэг л дээ. Оскарын оны кануны хувьд ийм байж. Цааш нь юу гэхээр Оскарын шилдэг найруулагчид олгодог шагналыг нэг сайн ойлгодоггүй гэдгээ нуугаад яахав. Сүртэй түүх сөхөж, тэрийг тэгэж гомдоогоод тэгсэн ингэсэн гэсэн Оскарын гоморхлын түүхийг ойр үеийн түүхээс авч үзье. Алдарт Мартин Скорсэс гэх найруулагч 1970-аад оноос 2006 оныг хүртэл зүтгэж байж авсан шагналыг зарим нэгэн одтой, адтай, донжтой, бас мундаг гарууд эхнийхээ удаа нэр дэвшээд л хусчих юм. Өнгөрсөн оны болон энэ оны гэх мэт нөхөд. Мартин Скорсэсийн хувьд яагаад вэ гэвэл? 80 нас дөхөж явахад нь Дэпартад хэмээх канунд нь яаруу сандруу шахуу л шилдэг найруулагч хэмээх шагналыг өгч орхисон. Магадгүй 80 хүрч яваа энэ өвгөн нэг өдөр үхчихвэл уг шагналын нэр хүндэд муугаар нөлөөлнө гэж олны түрлэгээс айсандаа өгчихсөн нь тэр. Өмнөх үеийн ийм түүх хэд хэд бий. Үхсэн хойно нь элдэв шалдвийн хүндэтгэлийн гэх мэт алиа шагналаар доромжилдог хөгтэй явдлын сургамжаас үүдэн авсных нь таг хаагдахаас өмнө "биднийг энэ олон жил удаасанд уучлаарай" ухааны л юм болж байсан санагдана. Ер нь кино урлагт шагналын төлөө уралдах нь онц чухал хэрэг явдал биш ч хүний дотроо тээх хүлээлт гэж бий л дээ. Тойрон хүрээлэгчид нь чи гарцаагүй шагнал авна гээд л ам алдан цуваад байхаар өөрийн эрхгүй бага зэрэг найдвар цээжинд нь асаж, яг нэр дуудах мөчид багахан хэмжээний лугшилт зүрхэнд нь өгөх нь мэдээж. Энэ сэтгэлийн тамаас ангижирсан хүн манай гариг дээр хуруу дарам цөөн л болов уу. За энэ яахав гээд өнгөрсөн оны Оскар дээр Камеронд бас тийм мэдрэмж төрсөн нь эргэлзээгүй. Энэ оны оскарын хувьд бол Оны киногоо King Speech-д өгөөд, найруулагчаа арай өөр тийшээ онилох нь зүйтэй байсан болов уу. Хүн болгон Инсэпш, Хар хун гэж ам алдаад байхаар олны түрлэг дагаад хэт туйлширсан болчихвий гэсэндээ "арьсаа" боддог өвчин нь дийлж оны шилдгээ дагаад найруулгагч нь ч бас авах нь зүйтэй гэдэг бичигдээгүй хуулиндаа захирагдчихсан мэт санагдав. Хэт туйлшралаас зайлсхийж нухацтай хандах нь зүйн хэрэг мөн боловч хэр оновчтой онилдог нь зарим үед тун эргэлзээтэй. Өнгөрсөн оны үйл явдал мөн л ижил. Оны шилдгээ Аватарт, шилдэг найруулгаа Катринд? өгчихөд дүйцэх байсан мэт. Хүмүүсийн туйлширсан "COMMERCIAL" кино нь "бүтээл биш" харин сэтгэл зүйн, мэдрэл сэтгэцрүү халдаж байгаа цөөнхийн үнэлдэг зүйлийг бүтээл гээд байх нь хэт өрөөсгөл. Бас дэндүү өрөвдөлтэй хэрэг болно. Үгүйдээ гэхэд өнгөрсөн онд 2,7-н тэрбумын орлогыг нь хүндэтгээд Оны киногоо Аватар гээд зарлачихаж болох л байв. Учир юу гэвэл тухайн цэнхэр биетнүүдтэй харийнхний тухай киног дор хаяж нэг хүн хоер удаа үзсэн гээд бодохоор манай гариг дээрх 1 тэрбум гаруй хүн таалсан нь дамжиггүй хэрэг мөн. Гэтэл Оскар 1 тэрбум хүний хүсэл эрмэлзлийг хөнгөн хуумгай шийдвэр мэт үзэж, мөн цаашлаад Оскарын маань нэр хүнд уначихвий гэсэндээ албаар сөргүүлсэн нь түүх болоод л үлдсэн. Бусад төрлийн сайн киноны дэргэд Аватарыг харьцуулаад өөлж болох л. Технологи ашигласан байдал, ядаж л түүнийг бүтээхэд зарцуулсан цаг хугацааг нь үнэлэж болох л. Анзаарсанаар бол Оскарын шилдэг кинонууд нэгэн хүний намтар маягтай эсвэл хүн хоорондын адармаатай харилцааны асуудал, дайны сэдэвтэй бүтээлүүд давамгайлдаг. Уран зөгнөлт, шинжлэх ухааны уран зөгнөлт төрлийн бүтээлүүд төдийлөн тоогдож байсан нь цөөн. 90-ээд оноос өмнө (1982?) бүхэл бүтэн жил гаруй хугацаанд Америкийн бокс оффисийн жагсаалтанд тэргүүлж, дээд амжилт тогтоосон Спилбэргийн хар гаригийн амьтантай нөхөрлөдөг жаахан пацааны тухай киног бас нэрлэж болно. Магадгүй Камероны Аватарт шилдэг найруулга, мөн оны киног өгье гэхэд өмнөх үед техник,дүрслэл, дууны талын наминаацыг нь гардуулж байсан Спилбэргтэй тэнцэтгэсэн хэрэг байж болох. Гээд уран зөгнөлт, технологи талын кино үнэлдэггүй юм бол үүнийг хэрхэн үнэлмээр байна гэж Шиндлэрийн бүртгэлээ бүтээсэн байдаг ... ... Гээд элдэв янзын дэмий харьцуулалтаа өндөрлөөд Оскарын гэрэл гэгээ сайхан зүйлсийг дурьдвал Натал Портман гэх еврэй хүүхэн 1994 оноос хойш содон өвөрмөц дүрүүдээ чадварлаг бүтээж ирснийхээ хүчинд түүнийгээ үнэлүүлж чадлаа. Шилдэг эрэгтэй дүрд анхандаа эргэлзэж байсан боловч King Speech-ийг үзсэний дараа бодол маань өөрчлөгдсөн. Харин туслах эмэгтэй дүрд King Speech-ийн эмэгтэй дүр авах байх гэсэн боловч хэтэрхий туйшлралаас зайлсхийсан шийдвэр нь оносон. Туслах эрэгтэй дүрд онцын таамаггүй байсан учир шагнал эзнээ яг олсон эсэхийг мэдэхгүй. Хамгийн төгсгөлд нь гэхэд "Гадаад хэл дээрх кану наминацид" Biutiful, Dogtooth хоёрын аль нэг нь гэсэн болбочиг Даничууд энэ жил тухайн шагналыг авахыг хүссэн бололтойдог. За тэгээд бусад төрлүүд дээр эргэлзээд байх зүйл болсонгүй. Харин Пиксартай салам өрсөлдөх шинэ өрсөлдөгч хэрэгтэй байгаа мэт санагдах юм. Пиксар нэг юм хийлээ Оскар авлаа гэдэг уламжлал бараг тогтлоо шүү. За за дууслаа, тайвшрав. Аан нээрэн Том Хүүпэр гээд шилдэг найруулагчийн шагналын эзэн маань яван чангарч байгаа "залуу" найруулагчдын эгнээнд багтах нэгэн яах аргагүй мөн гэж тодотгох хэрэгтэй байх.
Written By Mazaalai Man
